Brak apetytu u niemowląt i dzieci to dość częsty problem, z jakim zmagają się rodzice. Zamartwiają się, czy ich pociecha właściwie się rozwija, mimo iż nie dostarcza do organizmu posiłków z niezbędnymi wartościami odżywczymi. Najczęściej niejedzenie wśród dzieci jest całkowicie normalne i nie niesie za sobą poważniejszych zmian. Jednakże, co robić, kiedy dziecko nie chce jeść? Jakie są przyczyny braku apetytu u niemowląt, a jakie u starszaków? Dowiedz się, z czego może to wynikać.
Skąd u dziecka problem z brakiem apetytu?
Przyczyn, dlaczego dziecko i niemowlę nie chce, może być wiele. Podobnie zresztą jak w sytuacji, gdy dziecko nie chce spać. Wszystkie zależą od wieku i etapu rozwoju, na jakim właśnie się znajdują. Wg pediatrów zmniejszony apetyt i niechęć do jedzenia przez pewien czas, są przypadłością dotykająca maluchy między 2. a 5. rokiem życia.
Aby zrozumieć, czemu Twoje dziecko nie ma apetytu, przypomnij sobie, jak przebiegał jego rozwój przez pierwszy rok życia. Przez pierwsze 6 miesięcy malec podwoił swoją masę ciała w porównaniu do urodzeniowej, zaś w 12. miesiącu życia doszło już do potrojenia wagi w stosunku do dnia urodzenia.
Zapotrzebowanie malca na składniki odżywcze po tym czasie zmniejsza się, co przekłada się na wolniejszy przyrost wagi. W drugim roku życia jest to zaledwie 2,3 kg, a pomiędzy 2. a 5 rokiem – średnio jedynie 1-2 kg rocznie. Na tym etapie, mimo iż apetyt jest słabszy, ale dziecko jest aktywne jak zawsze i jego zachowanie nie budzi Twojego niepokoju – sytuacja jest jak najbardziej naturalna.
Jakie mogą być przyczyny niechęci do jedzenia u niemowląt i dzieci? Wyróżnia się 3 kategorie:
- Czynniki zdrowotne – przyczyną zmniejszonego apetytu mogą być: anemia związana z niedoborem żelaza, pasożyty (owsiki) w organizmie malucha, rozwijająca bądź trwająca infekcja, zaburzenia związane z układem pokarmowym (alergie, zaparcia nawykowe, refluks), a także cukrzyca tudzież niedoczynność tarczycy.
- Czynniki kulinarne – mogą występować, kiedy w rodzinie widoczne są niewłaściwe nawyki żywieniowe. Dziecko wybiera słodycze, słodkie napoje i przekąski pomiędzy kolejnymi głównymi posiłkami, zamiast pełnowartościowych dań. U części dzieci problemem może być taka sama, monotonna dieta bądź niezbyt atrakcyjny wygląd posiłków, który nie zachęca dziecka do jedzenia.
- Czynniki psychologiczne, szczególnie kiedy dziecko zostaje do jedzenia zmuszone przez rodziców. W takiej sytuacji dochodzi u niego do rozwinięcia się niechęci w poznawaniu nieznanych oraz nowych smaków. Malec może nudzić się w trakcie posiłku, jak i okazywać w tej sposób swoją niezależność, która wiąże się szczególnie z buntem dwulatka. Może się zdarzyć, że za brakiem apetytu stoi anoreksja bądź bulimia, a także stres np. przed sprawdzianem szkolnym.
Dlaczego noworodek i niemowlę nie chce jeść?
Ogromny niepokój wywołuje u rodziców brak apetytu u niemowlaka. Zazwyczaj problem ten wiąże się z niedojrzałością dziecka bądź niewłaściwą techniką karmienia. Jeśli maluch nie ma ochoty jeść z piersi lub nie chce pić mleka z jednej konkretnej piersi, warto zwrócić się o pomoc do wykwalifikowanego doradcy laktacyjnego. Dzięki tej wizycie młoda mama nauczy się prawidłowych technik karmienia oraz dowie się, jak zapewnić sobie i malcowi odpowiedni komfort w trakcie karmienia.
Bardzo często rodzice napotykają trudności podczas rozszerzania diety u niemowlaka. Włączanie do jego jadłospisu nowych produktów jest dla niego sytuacją, do której nie jest przyzwyczajony. Potrzebuje czasu, żeby przyzwyczaić się do konsystencji i smaku posiłków. Dodatkowo proces ten utrudnia ząbkowanie, które zazwyczaj zbiega się z czasem rozszerzania diety i brakiem apetytu u niemowlaka. Mogę mieć miejsce sytuacje, gdy dziecko, które właśnie ząbkuje nie ma ochoty pić mleka z butelki lub przeciwnie – chce tylko mleko, odmawiając tym samym przyjmowania innych pokarmów. Oba przypadki są całkowicie normalne i wymagają od rodziców mnóstwa cierpliwości.
Co znaczy senność i brak apetytu u dziecka?
Zazwyczaj niższy apetyt u dziecka między 2. a 5 rokiem życia jest zaliczany do fizjologicznych zjawisk i wiąże się z uporem malucha bądź skokami rozwojowymi, czasem może mieć poważniejszą przyczynę.
Objawy, które powinny być sygnałem ostrzegawczym dla Ciebie to:
- niechęć dziecka do jedzenia od dłuższego czasu mimo zmian w jego jadłospisie
- spadek wagi ciała
- nieprawidłowy przyrost wagi widoczny na siatkach centylowych
- luźne stolce, nawet z krwią i śluzem (mogą wskazywać na alergie np. na białko krowiego mleka)
- wyższa temperatura ciała
- uczucie swędzenia w okolicy odbytu
- częstsze niż dotychczas oddawanie moczu
- zwiększone uczucie pragnienia
- senność i apatia
- znaczny spadek energii
- niepokojąco wyglądające włosy, paznokcie, skóra oraz śluzówki
Jeżeli Twoje dziecko straciło apetyt nagle, mimo iż dotychczas jadło większość posiłków, może to być objaw infekcji m.in. rozwijającego się zapalenia ucha, zakażenia dróg moczowych czy choroby dróg oddechowych. W takich sytuacjach konieczna jest szybka konsultacja z lekarzem pediatrą, który zajmie się diagnostyką oraz odnajdzie przyczynę, dlaczego dziecko nie chce jeść.
Dziecko nie chce jeść – co możesz zrobić?
Najważniejszy jest spokój rodzica i oczywiście niezmuszanie dziecka do spożywania posiłków. Jeśli nie widzisz u swojego malucha niepokojących symptomów, a jego samopoczucie jest jak najbardziej w porządku, to staraj się kierować zasadą, że Ty jako rodzic decydujesz, co znajdzie się na talerzu dziecka, a on o tym ile zje z tej potrawy.
Musisz pamiętać, że jedzenie ma być przede wszystkim przyjemnością, dlatego lepiej nie stosuj kar ani przekupstw, gdy Twoja pociecha nie ma apetytu.
W sytuacji, gdy starsze dziecko nie chce jeść, przyjrzyj się, czy przypadkiem nie podajesz mu przekąsek pomiędzy kolejnymi posiłkami. Mowa o sokach owocowych w większych ilościach czy słodyczach.
Kiedy na niejadka nie działa żadna zachęta do jedzenia, możesz wypróbować preparaty dostępne w aptece. Mają one za zadanie pobudzić apetyt. Jednakże, zanim dasz je dziecku, skonsultuj to z lekarzem pediatrą, który dobierze właściwą dawkę dla Twojej pociechy.